In dit non-fictie boek doet Bianca Toeps een aantal dingen: ze legt uit wat autisme is en wat het voor haar betekent om autistisch te zijn. Daarnaast bespreekt ze een aantal wetenschappelijke theorieën rondom autisme, waarom dingen wel of niet werken (of zelfs schadelijk kunnen zijn) en gaat ze in op autisme in de media. Ook haalt Toeps een aantal vooroordelen onderuit, en moedigt ze mensen met autisme en hun omgeving aan om zelf keuzes te maken – en dat is niet altijd datgene wat de maatschappij van je verwacht. Toeps laat in haar boek ook andere ervaringsdeskundigen aan het woord en geeft haar mening over de diverse ‘hypes’ rondom autisme.

De DSM-diagnose, zoals die omschreven staat in de DSM V, komt ruimschoots aan bod. Toeps verwijst hier verderop in het boek ook nog een aantal keer naar, dus het is handig om deze stukken te lezen. Denk niet ‘ik weet dat wel’, want zelfs voor mij stonden daar nog mooie inzichten en handige weetjes tussen.

Toeps geeft over een aantal onderwerpen heel duidelijk haar mening. Zo is ze duidelijk fan van de Intense World-Theory en heel duidelijk geen fan van de Theory of Mind. Ook Autism Mums vallen bij Toeps niet in de smaak. Overlap tussen deze twee dingen is dat er een zekere vorm van hypocrisie in schuilgaat – iets waar veel ASS’ers slecht tegen kunnen. Daarnaast legt ze ook uit waarom zij tegen compleet uitgestippelde planningen is, en hoe zij zonder vaste planning het voor elkaar krijgt om toch in haar eentje naar Japan te gaan.

Aan het begin van ieder hoofdstuk staat een korte inleiding, zodat je weet wat je kunt verwachten. Citaten en de diverse ervaringsverhalen zijn gedrukt in een wat lichtere kleur dan de rest van de tekst.

Mijn mening

Ik ben blij met dit boek. Het is geschreven door een vrouw met autisme (wat goed past binnen het motto ‘niets over ons, zonder ons’) en het heeft zelfs mij nog het nodige over autisme kunnen leren (en dan ben ik dus iemand die al 13 jaar haar diagnose heeft en er zelfs workshops over geeft). Zo kende ik de Intense World Theory niet, min of meer de tegenhanger van de Theory of Mind. Ook legt Toeps uit waarom het zzp’er-zijn best goed kan uitpakken bij mensen met autisme (niets voor mij, maar met haar uitleg kan ik wel begrijpen waarom er ASS’ers zijn die er juist voor kiezen) en wat de effecten van ‘normaal meedoen’ kunnen zijn op je mentale en fysieke gezondheid (in haar geval: een eetstoornis). Dit klinkt samen als enorm zware kost, maar het boek is luchtig en met veel humor geschreven.

Iets wat me opviel was de leesbaarheid, zowel in positieve als in negatieve zin. Eerst het slechte nieuws: de ervaringsverhalen en citaten zijn in een lichtere tint gedrukt dan de rest van de tekst. Dit is voor mensen met dyslexie, een visuele beperking of een andere leeshandicap niet altijd fijn. Puntje van aandacht dus voor een herdruk of een volgend boek. Wat me in positieve zin aan de leesbaarheid opviel is dat de tekst, die vaak ontzettend veel informatie bevat, nergens droog of ingewikkeld wordt. Dat is hartstikke goed, want daardoor is het boek heel erg toegankelijk. Al zullen sommige niet-ASS’ers misschien even moeten wennen aan de gedachtesprongetjes die Toeps maakt. Maar ach, dan moeten zij even net zo hard werken om ons te begrijpen als dat wij moeten doen om de NT’ers te begrijpen. En aangezien het heel normaal is dat wij dat doen, kunnen die NT’ers dat vast ook wel.

Als jij iemand bent die vindt dat alle ASS’ers geen Theory of Mind hebben, een compleet uitgestippelde planning moeten hebben (liefst van minuut tot minuut, inclusief picto’s) en vooral een kantoorbaan met vaste tijden moeten hebben want anders ‘gaat het mis’, dan zou ik dit boek vooral links laten liggen. Maar als je meer wil weten over autisme, over hoe het echt is om autisme te hebben en je er open voor staat om iets te lezen wat niet al jouw vastgeroeste ideën over autisme gaat bevestigen, dan wil je dit boek lezen. Ik heb mijn diagnose al 13 jaar, maar van Toeps heb ik nieuwe dingen geleerd en begrijp ik een aantal dingen van mezelf weer een stukje beter.